بیمه نامه های آتش سوزی

هر انسانی با توجه به شغل و موقعیت خود می‌تواند دارای مال و اموال و دارایی‌های مختلفی باشد. منزل، محل کار، پول و سرمایه در گردش در صادرات و واردات، انواع وسایل نقلیه و مواردی مشابه می‌توانند جزو دارایی‌های هرکس باشند. با توجه به اینکه خطرات مختلفی ممکن است دارایی‌ها و اموال هرکس را تهدید کند، بیمه اموال یکی از ضروریات زندگی هرکس محسوب می‌شود. ایران یکی از ۱۰ کشور آسیب‌پذیر جهان از نظر رخداد حوادث طبیعی محسوب می‌شود و متاسفانه آتش سوزی نیز یکی از حوادث رایج در کشور می‌باشد. به طوری که روزانه بیش از ۵۰ حادثه آتش سوزی در کشور رخ می‌دهد. چنین حوادثی علاوه بر خسارت‌های جانی دردناک آن، خسارت‌های مالی فراوانی برای افراد به بار می‌آورد که البته با بیمه آتش سوزی می‌توان خسارت‌های مالی را تا حد بسیار زیادی جبران نمود.
خرید بیمه آتش سوزی ساختمان با توجه به شرایط مناسب و حق بیمه بسیار ناچیز آن، به شدت توصیه می‌شود؛ به ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، حادثه آتش‌سوزی می‌تواند با توجه به تراکم بالای شهری پیشروی سریعی در منطقه داشته باشد و خسارات ورای تصوری به بار آورد. در ادامه به توضیحاتی در مورد بیمه آتش‌سوزی خواهیم پرداخت که به‌صورت شفاف لزوم و به صرفه بودن خرید این بیمه‌نامه را توجیه می‌کند.

بیمه نامه آتش سوزی چیست؟

بیمه آتش‌سوزی یکی از انواع بیمه اموال است که بر سه اصل حسن نیت، نفع بیمه ای و اصل جبران خسارت استوار است. این بیمه خسارات مالی را در برابر آتش‌سوزی پوشش می‌دهد و خسارات جانی را پوشش نمی‌دهد. این بیمه علاوه بر تحت پوشش قراردادن خطرات مستقیم ناشی از آتش‌سوزی، خسارات غیرمستقیم ناشی از نشست دود، خاکستر، حرارت، آب و مواد شیمیایی آتش‌نشانی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد.
در بیمه آتش‌سوزی، زیان‌های مالی یا مادی که بر اثر وقوع آتش‌سوزی به اموال و دارایی‌های منقول و یا غیرمنقول ‌بیمه‌گزار وارد می‌شود، به عهده شرکت بیمه است.

تعریف آتش از دید بیمه گر:

ترکیب هر نوع ماده با اکسیژن و حرارت که منجر به ایجاد شعله گردد. پس مطابق با این تعریف آتشی مورد پوشش قرار می گیرد که به همراه شعله باشد.

پوشش‌های بیمه آتش سوزی

بیمه‌ آتش‌سوزی دو دسته از خسارت ها را پوشش می‌دهد؛ خسارت های اصلی و خسارت های اضافی که البته هر دو دسته تنها خسارت های مالی را تحت پوشش قرار می‌دهند و هیچ تعهدی نسبت به خسارت های جانی ندارند.

خطرات اصلی

خسارات اصلی تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی جزء لاینفک این بیمه‌نامه هستند و به صورت مجموعه زیر ارائه می‌شوند:

آتش: ترکیب هر نوع ماده با اکسیژن که با تولید شعله همراه باشد در این دسته قرار می‌گیرد. در واقع منشأ اکثر حوادث آتش‌سوزی همین مورد است.

صاعقه: تخلیه الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین که منجر به بروز خسارت شود نیز در دسته خطرات اصلی قرار می‌گیرد.

انفجار: در صورتی‌که انرژی زیادی بر اثر آزاد شدن ناگهانی گاز یا بخار صورت بگیرد و خساراتی به بار آورد در مجموعه این دسته از خطرات قرار می‌گیرد. هر نوع انفجاری تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی قرار نمی‌گیرد. برای مثال انفجار ناشی از فعل و انفعالات هسته‌ای، توسط بیمه آتش‌سوزی پوشش داده نمی‌شود.

بیمه آتش سوزی در حالت عادی و بدون خرید پوشش های اضافی، خسارت های مالی ناشی از آتش سوزی، صاعقه و انفجار را تحت پوشش قرار می دهد.

خطرات اضافی یا تبعی

دسته‌ای از خسارات هستند که باید پوشش آن‌ها را به صورت جداگانه خریداری و به بیمه‌نامه اضافه کرد. در واقع مؤثرترین عامل در تعیین قیمت نهایی حق بیمه آتش‌سوزی خطرات اضافی هستند که بیمه‌گزار آن‌ها را انتخاب می‌کند. برای خرید هر کدام از پوشش‌های اضافی خرید خطرات اصلی الزامی است. اغلب شرکت‌های بیمه تمامی خطرات اضافی را ارائه نمی‌دهند و تعداد محدودی را تحت پوشش قرار می‌دهند. ولی در حالت کلی خسارات اضافی به شرح زیر می‌باشند:

زلزله و آتشفشان: خساراتی که به طور مستقیم در اثر زمین لرزه و یا آسیب های جانبی ناشی از زلزله و آتشفشان به مکان بیمه شده وارد شود.

سیل و طغیان آب دریاها و رودخانه ها: خسارت های ناشی از سیل، طغیان رودخانه، شکستن سدها و خروج ناگهانی آب های سطحی از مسیر طبیعی را پوشش می دهد.

طوفان، گردباد و تندباد: خسارات مستقیم ناشی از طوفان، گردباد و تندباد با خریداری این پوشش جبران خواهند شد.

ترکیدگی لوله های آب: جبران خسارات ناشی از تركیدگی تانكرها و لوله كشی و فاضلاب دستگاه های آبرسانی كه در محل مورد بیمه نصب شده است.

شکست شیشه: شکسته شدن شیشه های ساختمان مورد بیمه در اثر حادثه یا برخورد جسم خارجی تحت پوشش این بیمه قرار می گیرد.

سرقت با شکست حرز: در این پوشش جبران خسارت های مالی وارد شده به بیمه گذار در نتیجه دزدی با شکست حرز امکان پذیر می باشد. سرقت با شکست حرز به معنی این است که دزدی با از بین بردن یک مانع مثل شکستن یک قفل انجام شده باشد.

موارد زیر سرقت با شكستن حرز محسوب می شود:

۱- بازكردن درب بوسيله كليد تقلبی يا هر وسيله ديگر
۲- ورود سارق به محل مورد بيمه با تهديد و اعمال زور
۳- ورود سارق به محل مورد بيمه از روی ديوار، پشت بام و يا حصار

استثنائات پوشش سرقت:

۱- سرقت در موقع جنگ، اغتشاشات داخلی، اعتصاب، شورش، آشوب و بلوا
۲- لپ تاپ، تلفن همراه و لوازم جانبی
۳- سرقت در مناطق جنگی
۴- سرقت در هنگام و پس از آتش سوزی، صاعقه،‌ انفجار،‌ سيل،‌ زلزله و ساير بلایای طبيعی
۵- دله دزدی

اعتصاب، شورش، آشوب و بلوا: خسارت وارده به مورد بيمه كه مستقيماً ناشی از اعتصاب،‌ شورش، آشوب و بلوا ايجاد گرديده باشد،‌ با شرايط مربوط به SRCC تحت پوشش می باشد. کلمه SRCC، مخفف کلمات Strikes, Riots and Civil Commotion است که معنی اعتصاب و شورش و سرکوب مدنی (آشوب داخلی) را می‌دهد.

ضایعات ناشی از برف و باران: جبران خسارات ناشی از آب باران و ذوب شدن برف در این پوشش ارائه می شود. مشروط بر اینكه آب از طریق بام و یا گرفتگی لوله ها، لبریز شدن آبراه ها و ناودان ها به محل مورد بیمه نفوذ كرده باشد.

مسئولیت خسارت ناشی از آتش سوزی و انفجار در قبال همسایگان: در این پوشش مسئولیت مالی بیمه گذار در مقابل همسایگان (اشخاص ثالث) برای جبران خسارات ناشی از آتش سوزی و انفجار پوشش داده می شود.

سقوط هواپیما و هلیکوپتر یا قطعات آنها: جبران کلیه خسارت های مستقیم ناشی از سقوط هواپیما و قطعات آن و همچنین هلیکوپتر و قطعات آن بر روی مورد بیمه که موجب بروز خسارت گردیده باشد در این پوشش ارائه می شود. در این حالت فاصله ساختمان بیمه شده از فرودگاه در نظر گرفته می شود.

ریزش سقف ناشی از سنگینی برف: در این پوشش خساراتی که در اثر سنگینی برف به ساختمان بیمه شده وارد شده است تحت پوشش قرار می گیرد.

ریزش، رانش و فروکش کردن زمین: خسارت های ناشی از نشست زمین به علل مختلف از جمله تأثیرات خاک، ریزش متوالی باران، تغییر سطح آب های زیرزمینی، امواج جزر و مدی و ... را تحت پوشش قرار می دهد.

هزینه پاکسازی و برداشت ضایعات: با اضافه کردن این پوشش هزینه پاكسازی و جمع آوری ضایعات ناشی از حوادث قید شده در بیمه نامه به میزان مورد درخواست بیمه گذار و حداکثر تا 20 درصد مجموع سرمایه میسر خواهد شد.

انفجار ظروف تحت فشار صنعتی: در این پوشش خسارت وارد شده به ظروف تحت فشار صنعتی که به علت حادثه دچار تغییر فرم، تخریب یا ترکیدگی شده باشند، جبران می شود.

اسکان موقت: در این پوشش هزینه اجاره اسکان موقت بیمه گذار در اثر وقوع خطرات اصلی پرداخت می شود.

ریزش کوه و یا سقوط بهمن: خسارت مستقيم وارده به مورد بيمه ناشی از ريزش كوه و سقوط بهمن (توده ای از برف و يخ كه بطور ناگهانی از كوه سرازير شود) تحت پوشش قرار می گیرد.

نشت دستگاه آب افشان: خسارت مستقيم وارده به مورد بيمه كه ناشی از نشت يا آبفشانی دستگاه بوده و همچنين خسارت وارده به خود دستگاه آبفشان و تاسيسات مربوط به آن،‌ طبق شرايط مربوط به آن تحت پوشش خواهد بود.

برخورد اجسام خارجی به ساختمان: در این پوشش خسارت وارده به مورد بيمه در اثر برخورد مستقيم اجرام سماوی و وسائط نقليه زمينی و ريلی تحت پوشش قرار می گیرد.

خود به خودسوزی: خسارت وارده به مورد بيمه كه با توجه به شرايط ذاتی و ارگانيك خود (فرآيند فعل و انفعال بيولوژيك كه معمولاً از تركيبات كربوهيدراتها بوده و عمدتاً در گياهان وجود دارد) و بدون در معرض و در مجاورت قرار گرفتن آتش، حرارت و يا تماس با مواد ديگر و وسايل آتش زنه، مطابق با بيمه نامه و الحاقيه های صادره تحت پوشش می باشد.

شرايط عدم النفع از آتش سوزی (وقفه در فعاليت): جبران زيان مالی وارده (از دست دادن يا كاهش سود) ناشی از توقف در فعاليت بيمه گذار، در اثر بروز خطرات تحت پوشش بيمه نامه و در طی دوره غرامت، با رعايت موارد مربوطه می باشد.

نکته مهم: در همه انواع بیمه های آتش سوزی اوراق بهادار، پول نقد و اشیاء قیمتی، آثار هنری و … در هیچ کدام از شرکت‌های بیمه تحت پوشش قرار نمی‌گیرند.

مزایای بیمه آتش سوزی

استفاده از بیمه آتش سوزی مزایای زیادی را برای بیمه گذار به همراه خواهد داشت. مزایایی از جمله:

جبران خسارت های کلی و جزئی که بر اثر خطرهای تحت پوشش به ساختمان بیمه شده و اموال داخل آن وارد می شود.
پرداخت خسارت ها و هزینه های اقداماتی که به منظور جلوگیری از گسترش و توسعه خسارت صورت می گیرد.
بازدید رایگان که از مکان بیمه شده توسط کارشناسان متخصص و ارائه توصیه های لازم به منظور پیشگیری و کاهش حوادث و زیان ها انجام می شود.

انواع شرایط بیمه‌نامه آتش‌سوزی

بیمه آتش‌سوزی شرایط مختلفی دارد که بیمه‌گر با توجه به شرایط بیمه‎گزار ممکن است مورد خاصی را پیشنهاد دهد. انواع شرایط بیمه‌نامه آتش‌سوزی به شرح زیر هستند:

بیمه‌نامه با سرمایه ثابت: تحت این شرایط بیمه‌گزار ارزش روز مورد بیمه را به بیمه‌گر یا همان شرکت بیمه اعلام می‌کند. بیمه‌گزار باید هنگام خرید بیمه آتش‌سوزی اطلاعات صحیح به بیمه‌گر بدهد زیرا درصورت بروز خسارت و اثبات اشتباه بودن اطلاعات ممکن است بیمه‌گر خسارتی تقبل نکند. منازل مسکونی تحت این شرایط بیمه می‌شود. در این حالت در صورت بروز حادثه، خسارت پرداختی به بیمه‌گزار بر اساس مبلغ سرمایه مندرج در بیمه نامه پرداخت می شود.

بیمه‌نامه با شرایط اظهارنامه ای (شناور): این شرایط بیشتر در مورد انبارها کاربرد دارد و مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی‌که سرمایه موجود در انبارها دائم در حال تغییر است برای تعیین حق بیمه از شرایط شناور استفاده می‌کنند. تحت این شرایط بیمه‌گزار باید ماهانه صورت‌جلسه‌ای از موجودی انبار خود را برای نماینده بیمه بفرستد تا میانگین موجودی سرمایه اساس محاسبه حق بیمه در سال قرار گیرد. در این شرایط بیمه‌گزار با هر بار ارائه صورت‌جلسه حق بیمه‌ای را پرداخت می‌کند که به صورت الحاقیه‌ای در بیمه‎نامه‌اش ذکر می‌شود. در پایان سال نیز میانگین سرمایه به صورت دقیق محاسبه می‌شود و الحاقیه آخر برای تسویه نهایی آماده می‌شود.

بیمه‌نامه با شرایط جایگزینی و بازسازی: تحت این شرایط افزایش قیمت ناشی از تورم و نوسانات بازار نیز پیش‌بینی شده ‌است. ممکن است قیمت ساختمان یا ماشین‌آلات صنعتی طی یک سال به اندازه‌ای افزایش یابد که در صورت بروز خسارت فرد با ارزش سرمایه بیمه‌شده قادر به جبران و جایگزینی نباشد. تحت این شرایط شرکت بیمه متعهد به پرداخت مبلغ خسارت به نرخ روز برای جایگزینی مورد بیمه خواهد بود به شرطی‌که بیمه‌گزار اموال خود را به ارزش واقعیشان بیمه کرده باشد. این بیمه‌نامه منحصر به ساختمان، ماشین‌آلات کارخانه‌ها و موجودی انبارها نمی‌شود.

بیمه‌نامه فرست لاس (First Loss): این شرایط برای بیمه‌گزارانی کاربرد دارد که مطمئن هستند که هر چقدر هم که خسارت سنگین باشد امکان از بین رفتن تمامی اموالشان وجود ندارد. برای مثال زمانی‌که اموال فرد در محدوده جغرافیایی وسیعی پراکنده شده باشند و یا ریسک برای اموال بیمه شده متفاوت باشد (مثل ریسک متفاوت برای موجودی انبارهای عمومی)، این شرایط بسیار مناسب است. برای محاسبه سرمایه بیمه‌شده، بالاترین خسارتی که ممکن است به اموال بیمه‌گزار وارد شود پیش‌بینی می‌شود. در این شرایط بیمه‌گر متعهد به پرداخت ارزش این سرمایه پیش‌بینی شده است و نه بیشتر. حق بیمه بر اساس سرمایه کل تعیین می‌شود و شرکت بیمه برای حق بیمه تحت شرایط فرست لاست تخفیفات ویژه‌ای در نظر می‌گیرد.

بیمه‌نامه با شرایط توافقی: تحت این شرایط بیمه‌گزار و بیمه‌گر بعد از رسیدن به توافق در مورد شرایط و میزان سرمایه، قرارداد بیمه آتش‌سوزی را منعقد می‌کنند. بدیهی است رسیدگی و پرداخت خسارت بر اساس مبلغ توافق شده انجام خواهد شد.

محاسبه نرخ بیمه آتش سوزی

نرخ بیمه آتش سوزی به عامل های زیر بستگی دارد:

ارزش ساختمان

برای محاسبه ی ارزش ساختمان هزینه ی ساخت هر متر مربع از بنا را در متراژ کل ساختمان ضرب می کنند. نکته قابل توجه این است که در محاسبه ی ارزش ساختمان، ارزش بهای زمین و موقعیت تجاری محل ساختمان تاثیری نخواهد داشت و منظور از ارزش ساختمان تنها ارزش مصالح و خدمات به کار رفته برای ساخت بنا خواهد بود.

ارزش اثاثیه و اموال موجود در ساختمان

ارزش اموال بر اساس دارایی های موجود در ساختمان تخمین زده می شود. البته بدون در نظر گرفتن ارزش طلا، جواهرات و پول نقد.

خطرات اضافی

شامل پوشش خطراتی است که با پرداخت حق بیمه به بیمه نامه اضافه می شوند. انتخاب هریک از پوشش های اضافی موجب می شود مبلغی به حق بیمه پایه اضافه گردد.

انواع بیمه آتش سوزی

به طوركلی مکان هایی كه در بیمه آتش سوزی تحت پوشش قرار می گیرند به سه دسته تقسیم می شوند:

منازل مسكونی

شامل تمام اماکنی است که صرفا برای سكونت از آن استفاده می شود؛ این پوشش شامل ساختمان و اثاثیه آن می شود.

مراكز صنعتی

شامل تمام كارخانجات صنایع غذایی، آشامیدنی، دخانیات، نساجی، پوشاک، چرم، چوب، كاغذ، مقوا، چاپ و صحافی، شیمیایی، محصولات كانی غیرفلزی، فلزات اساسی و صنایع متفرقه می شود. ساختمان، تأسیسات، ماشین آلات، مواد اولیه موجود و محتویات هر یك از مراكز یاد شده را می توان در مقابل خطرهای آتش سوزی، انفجار، صاعقه و همچنین كلیه خطرهای اضافی ذكر شده تحت پوشش بیمه قرار داد.

مراكز غیرصنعتی

ساختمان های تجاری، اداری، رفاهی، آموزشی، خدماتی و انبارها و تمام مراكزی كه در آن فعالیت صنعتی صورت نمی گیرد، زیرمجموعه این دسته از مراکز هستند. این پوشش شامل ساختمان، تاسیسات، ارزش دکوراسیون، اثاثیه اداری، موجودی کالاها و ... می باشد.